Een retrospectieve cohortstudie uit Noorwegen bij volwassenen vond geen beschermend effect van antibiotica op het voorkomen van hospitalisatie en ernstige complicaties bij acute sinusitis.

Er werd geen significant verschil in therapiefalen gevonden tussen amoxicilline + clavulaanzuur en amoxicilline bij de behandeling van acute sinusitis. Hoewel beide behandelingen gelijk zijn in werkzaamheid, was amoxicilline-clavulaanzuur geassocieerd met een iets hoger risico op ongewenste effecten zoals gastro-intestinale infecties en schimmelinfecties.

De rol van virale sneltesten in de ambulante zorg: In deze systematische review vond men dat deze testen het aantal voorschriften voor antibiotica niet vermindert.

Bij acute middenoorontsteking (AOM) bij kinderen blijkt uit een update van een Cochrane review dat antibiotica bescheiden voordelen bieden op vlak van pijnverlichting op korte termijn. Dit voordeel is klinisch weinig relevant, en de meeste kinderen herstellen zonder antibiotica binnen 3 tot 7 dagen. Antibiotica geven iets meer voordeel bij specifieke subgroepen maar verhogen ook het risico op bijwerkingen zoals diarree en huiduitslag.

De Hoge Gezondheidsraad beveelt niet langer systematische vaccinatie tegen COVID-19 aan bij alle zwangere vrouwen. Vaccinatie wordt wel sterk en prioritair aangeraden bij zwangere vrouwen met co-morbiditeit of met een verwachte hoog-risicozwangerschap. Bij de andere zwangere vrouwen wordt vaccinatie op individuele basis aangemoedigd, met afwegen van de voordelen en de risico’s en in overleg tussen de arts en de vrouw. Welke elementen meenemen bij de beslissing om een zwangere vrouw te vaccineren tegen COVID-19?

Er zijn aanwijzingen dat langdurig gebruik van anticholinerge geneesmiddelen geassocieerd is met verminderde cognitie. Hoe sterk zijn deze aanwijzingen? En kan verminderen of stoppen de cognitie verbeteren of behouden? Drie Cochrane reviews onderzochten deze vragen.

Een observationele studie toont dat accidentele blootstelling aan niet-insuline antidiabetica vóór en tijdens het eerste trimester van de zwangerschap waarschijnlijk geen hoger risico op aangeboren afwijkingen met zich meebrengt in vergelijking met gebruik van insuline.

De Belgische gids voor anti-infectieuze behandeling in de ambulante praktijk heeft een aantal aanbevelingen aangepast, zoals het alternatief voor behandeling met miconazol orale gel bij spruw, nieuwe aanbevelingen bij otitis media, en aangepaste doseringen voor lage luchtweginfecties. Hier lees je wat er juist veranderde.

Wat zijn de risicofactoren voor verlenging van het QT-interval? Welke voorzorgen kan je nemen? We bekijken het in dit artikel.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na de commercialisering: Vergeleken met een bitherapie lijken tritherapieën de exacerbaties iets te verminderen bij een beperkte populatie van patiënten met COPD (Trimbow® en Trelegy®) of astma (Trimbow®).

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: Er zijn geen nieuwe gegevens sinds ons artikel in de Folia van april 2023. Direct antivirale middelen zijn bewezen werkzaam in het klaren van het hepatitis C virus en kunnen mogelijk ook de incidentie van cirrose, leverkanker en sterfte verminderen.

Welke GGG’s kun je momenteel als arts of apotheker voorstellen aan je patiënten? Op wie zijn ze gericht en wat is het doel van die GGG’s? We geven je een overzicht!

Nirsevimab is een monoklonaal antilichaam dat eenmalig tijdens hun eerste RSV-seizoen  kan worden toegediend bij pasgeboren en kinderen tot 1 jaar. Bij hoogrisicokinderen wordt toediening ook tijdens het tweede levensjaar aanbevolen. Het vermindert het aantal RSV-geassocieerde hospitalisaties en gaat gepaard met een aanvaardbaar veiligheidsprofiel.

Welke influenzavaccins zullen dit jaar beschikbaar zijn? Wanneer starten met de vaccinatie? En wie zijn de prioritaire doelgroepen? Dit artikel overloopt de belangrijke info voor het influenzaseizoen 2024-2025.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering:
Er wordt gewaarschuwd voor zeldzame, maar potentieel ernstige leverbeschadiging met cladribine (Mavenclad®), gebruikt bij bepaalde vormen van MS.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering:
Ocrelizumab wordt gebruikt bij bepaalde vormen van MS en is het eerste en enige geneesmiddel dat goedgekeurd is voor primair progressieve MS. Het veiligheidsprofiel op langere termijn werd verder onderzocht. Er waren geruststellende data betreffende een eerder signaal van kankertoename en geen nieuwe majeure ongewenste effecten.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering:
Opvolgstudies geven meer duidelijkheid op de risico’s en nieuwe indicaties zitten in de pijplijn.

Het EMA gaf op 25 juli een negatief advies voor de vergunning van het anti-Alzheimermiddel lecanemab (Leqembi®). Dit EMA-advies kreeg veel media-aandacht. Vaststelling is dat de klinische werkzaamheid van lecanemab heel beperkt is en de risico’s reëel.

Eind juni 2024 kondigde Bayer aan dat de terugbetaling van Xarelto® 10, 15 en 20 mg wordt stopgezet vanaf 1 september 2024. Dit kan grote gevolgen hebben voor patiënten. Wat betekent dit voor u als arts of apotheker?

De jaarlijkse update van de Inleiding en de hoofdstukken Bloed en stolling, Gynaeco-obstetrie, Pijn en koorts, Zenuwstelsel, Neus-Keel-Oren en Diverse geneesmiddelen van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is afgewerkt en online geplaatst. We vermelden hier de belangrijkste wijzigingen en ons dankwoord aan de experten.

Wereldwijd worden ongeveer 95 miljoen mensen getroffen door glaucoom, een van de belangrijkste oorzaken van blindheid. Sommige geneesmiddelen kunnen glaucoom uitlokken of verergeren. In dit artikel gaan we dieper in op de geneesmiddelen(klassen) die vermeden moeten worden bij deze aandoening of bij voorbeschikte personen.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: de associatie van ibuprofen en codeïne (Brufen Codeine®) geeft een risico op afhankelijkheid en misbruik. Langdurig gebruik van hoge doses kan aanleiding geven tot ernstige ongewenste effecten.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering: benralizumab is werkzaam in een zeer beperkte en specifieke populatie van astmapatiënten. Het veiligheidsprofiel op lange termijn moet nog worden verduidelijkt.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering:
De werkzaamheid van brodalumab en guselkumab bij psoriasis werd bevestigd. Anafylactische reacties kunnen optreden met brodalumab. Guselkumab is nu ook goedgekeurd voor psoriatische artritis.

Conclusie van het BCFI, 5 jaar na commercialisering:
De juiste plaats van dimmethylfumaraat bij plaque psoriais is 5 jaar na commercialisatie niet duidelijk.

Op 11 juni 2024 kondigde de firma Lundbeck aan Redomex® en Nortrilen® van de markt te halen. Nadien meldde het bedrijf alsnog dat ze nieuwe batches zouden produceren voor een korte periode. Dit artikel geeft een update van de situatie op 2/07/24.

De incidentie van mazelen neemt wereldwijd toe. Door een toegenomen vraag naar vaccins en mogelijke voorraadproblemen heeft het departement "Zorg" (Vlaanderen) een tijdelijke wijziging in het vaccinatiebeleid aangekondigd (! update 05/09/2024: er worden opnieuw 2 doses aanbevolen voor de inhaalvaccinatie van kinderen en jongeren tot de leeftijd van 18 jaar). De Federatie Wallonië-Brussel neemt geen maatregelen, maar roept op om de geldende aanbevelingen te volgen.

Hoge buitentemperaturen en hittegolf brengen gezondheidsrisico’s mee. Wie heeft het hoogste risico? Welke geneesmiddelen kunnen de negatieve effecten van een hittegolf verder verhogen? En wat kunnen huisartsen en apothekers doen om complicaties te vermijden?

Wat is het beste moment om een geneesmiddel in te nemen? In dit derde artikel van onze Folia-reeks bespreken we een aantal geneesmiddelen die tussen de maaltijden moeten worden genomen: sommige antibiotica, antiparasitaire middelen, antihistaminica, een immunomodulator en melatonine.

Fezolinetant is een nieuw niet-hormonaal middel voor de behandeling van matige tot ernstige vasomotorische symptomen geassocieerd met de menopauze. Na 12 weken is het aantal opvliegers significant verminderd. Het veiligheidsprofiel is nog onduidelijk en moet nog verder onderzocht worden.

Wegens het (kleine) risico op vroegtijdige sluiting van de ductus arteriosus door paracetamol werd de rubriek Zwangerschap en borstvoeding in het Repertorium aangepast. Welke plaats heeft paracetamol nog tijdens de zwangerschap?

Welke geneesmiddelen hebben een invloed op de kwaliteit van het sperma? En welke geneesmiddelen kunnen vóór de conceptie zorgen voor meer aangeboren afwijkingen? Kan medicatiegebruik ook na de conceptie invloed hebben op het ongeboren kind? Dit artikel geeft een overzicht.

De resultaten zijn bemoedigend. Ook in real-life is er goede bescherming tegen herpes zoster in de eerste jaren na vaccinatie, ook bij patiënten met corticosteroïdgebruik. Maar gegevens over onder andere bescherming tegen post-herpetische neuralgie ontbreken nog.

Het toedienen van sommige geneesmiddelen kan behoren tot de "Activiteiten van het Dagelijks Leven". Dankzij een koninklijk besluit kunnen die "Activiteiten van het Dagelijks Leven" wettelijk worden uitgevoerd door een niet‑gezondheidszorgbeoefenaar of door iemand anders dan de bekwame helper.

In Vlaanderen en de Fédération Wallonie-Bruxelles zijn dit jaar al ongeveer 40 kinderen jonger dan 6 maanden gehospitaliseerd door kinkhoest. Cijfers uit Vlaanderen tonen dat het relatief gezien gaat om meer baby’s van niet-gevaccineerde moeders dan van gevaccineerde moeders. Dit versterkt de aanbeveling om zwangere vrouwen te vaccineren tegen kinkhoest om zo de jonge zuigeling te beschermen.

Eén jaar na de lancering van het programma voor de afbouw van benzodiazepines deden al ruim 5.500 patiënten beroep op deze dienst, onder begeleiding van artsen en apothekers. Ook zin om mee te doen maar twijfel je nog? Volg onze e-learning over het afbouwen van benzodiazepines!

Wat is het beste moment om een geneesmidddel in te nemen? In dit tweede artikel van onze Folia-reeks bespreken we een aantal geneesmiddelen die bij de maaltijd moeten worden genomen: bepaalde antibiotica, anti-inflammatoire middelen en antidiabetica.

Steeds vaker worden nieuwe indicaties toegekend aan bestaande geneesmiddelen. Voor deze nieuwe indicaties heeft het geneesmiddel vaak een beperktere meerwaarde dan voor de oorspronkelijke indicatie.

Primaire eindpunten die worden aangepast terwijl de studie nog lopende is? In RCT’s met oncologische middelen gebeurt het vaak. En in de meeste publicaties wordt dit niet gerapporteerd.

Sinds 1 april 2024 kunnen apothekers begeleidingsgesprekken aanbieden aan patiënten met COPD. Wat zijn de voorwaarden en hoe verloopt dit initiatief?

De jaarlijkse update van de hoofdstukken Ademhalingsstelsel, Hormonaal stelsel, Osteo-articulaire aandoeningen, Infecties, Antitumorale middelen, Oftalmologie en Anesthesie van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is afgewerkt en online geplaatst. We vermelden de belangrijkste nieuwigheden.

Sinds 2022 verzamelt BELpREG gegevens over het gebruik van geneesmiddelen tijdens de zwangerschap via vragenlijsten. Lees hier hoe de zwangere vrouw kan deelnemen aan dit project.

Op basis van recente meta-analyses waarschuwt EMA voor een verhoogd risico van voorkamerfibrillatie met (hooggedoseerde) omega 3-vetzuurpreparaten. Aangezien er ook onvoldoende evidentie is voor de werkzaamheid, lijkt de risico-baten balans momenteel negatief.

De resultaten over de werkzaamheid van de combinatie LABA + LAMA versus de combinatie ICS + LABA bij COPD zijn niet eenduidig. ICS + LABA verhogen het risico op pneumonie.

Een meta-analyse van observationele studies in JAMA Dermatology toont dat mensen die isotretinoïne gebruiken geen verhoogd risico hebben op suïcidepogingen of psychiatrische stoornissen. Wat moet je weten over deze studie?

Bij kinderen met eczeem is er geen verschil in werkzaamheid en veiligheid tussen de verschillende vormen van emolliëntia (melk, crème, gel of zalf).

Sinds kort vermelden we in het Repertorium ter hoogte van de tabletten of ze te delen zijn in gelijke dosissen (kwantitatief deelbaar) of dat ze enkel deelbaar zijn om de inname te vergemakkelijken (niet-kwantitatief deelbaar).

Metamizol zou bij postoperatieve pijn een alternatief kunnen zijn voor NSAID’s wanneer deze gecontra-indiceerd zijn. Het is belangrijk om patiënten te informeren over de mogelijke ongewenste effecten van metamizol en de symptomen die deze ongewenste effecten voorafgaan.

Volgens een Cochrane review is alleen voor duloxetine met zekerheid aangetoond dat het werkt bij chronische pijn. Er bestaat geen “one size fits all” antidepressivum voor chronische pijn en een patiëntgerichte aanpak is essentieel.

Welke maatregelen kan u voor en tijdens een langdurige behandeling met orale corticosteroïden nemen om het risico op complicaties te beperken? Over welke maatregelen bestaat nog geen volledige duidelijkheid? La Revue Prescrire heeft een overzicht gemaakt en we geven hier de kernboodschappen.

De ACTIV-6 trial vond geen merkbaar effect van inhalatiecorticosteroïden op genezing en complicaties van COVID-19 bij ambulante-patiënten. In de huidige context is er waarschijnlijk geen plaats voor inhalatiecorticosteroïden bij COVID-19 in de ambulante setting.

Op de 1^ste plaats staat voor de eerste keer een DOAC (apixaban). Nieuw in de top 25 zijn het complex sacubitril/valsartan en empagliflozine. Semaglutide stijgt in de top. De totaalkost voor de top 25 neemt elk jaar toe.

De SELECT-studie toont een winst van semaglutide-injectie op het optreden van cardiovasculaire events bij patiënten met obesitas zonder diabetes maar met cardiovasculaire antecedenten. Er blijft bezorgdheid bestaan over bepaalde ongewenste effecten en de hoge kostprijs. Ook is de optimale duur van de behandeling nog onduidelijk.

In deze tekst worden handvaten aangereikt en concrete schema’s voorgesteld voor de afbouw van frequent gebruikte antidepressiva in de eerste lijn, rekening houdend met de Belgische context. Dit artikel vervangt onze tekst in Folia juni 2022.

Met de commercialisering van Abrysvo® is er een 2^de RSV-vaccin voor de vaccinatie van 60-plussers in België. De vaccins geven bescherming tegen RSV-ziekte, maar belangrijke gegevens ontbreken, onder andere over bescherming bij personen met het hoogste risico van ernstige ziekte. De vaccins zijn duur en worden niet terugbetaald.

Abrysvo® is het eerste RSV-vaccin bestemd voor de bescherming van zuigelingen via vaccinatie van de moeder tijdens de zwangerschap. De vaccinatie beschermt de zuigeling tegen symptomatische RSV-infectie, maar belangrijke vragen blijven onbeantwoord en de veiligheid moet beter worden gedocumenteerd.

Op 22 januari 2024 start de informatiecampagne over nucleaire risico’s. Alle jodiumtabletten uit 2010 zullen worden omgeruild voor tabletten uit 2017.

Een eerste reeks hoofdstukken van de “editie 2024” van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is op dit moment afgewerkt en online geplaatst. In dit artikel vermelden we de belangrijkste nieuwigheden.

Bij de voorbereiding van de Folia-artikels worden deze regelmatig nagelezen door experten. Dank aan de experten die in 2023 hun commentaren zonden.