Selecties

Osteo-articulaire aandoeningen:

• Bij een hoog fractuurrisico (gedocumenteerde osteoporose) : tweede keuze voor medicamenteuze fractuurpreventie, in associatie met calcium- en vitamine D-supplementen, een verandering in leefstijlmaatregelen en een multifactoriële aanpak bij valpreventie, in geval van intolerantie, contra-indicatie of slechte therapietrouw met alendronaat.

Motivatie

• Bisfosfonaten (in combinatie met vitamine D en calcium) zijn effectief in het voorkomen van wervel- en niet-wervelfracturen bij vrouwen met gedocumenteerde osteoporose. Bij mannen en in de context van glucocorticoïd-gerelateerde osteoporose is ook aangetoond dat bisfosfonaten een gunstig effect hebben, maar alleen op de botdensiteit (BMD).
• Veiligheid van bisfosfonaten bij oudere patiënten is aanvaardbaar, op voorwaarde dat bepaalde voorzorgsmaatregelen worden genomen.
• De maatregelen voor de inname van orale bisfosfonaten kunnen de therapietrouw beïnvloeden. In dergelijke gevallen, of wanneer orale bisfosfonaten gecontra-indiceerd zijn, is de injecteerbare vorm (zoledronaat) een duurder alternatief waarvoor vergoedingsvoorwaarden bestaan (Hoofdstuk IV - zie Inl 5. Terugbetalingsmodaliteiten en de begrippen “goedkoop voorschrijven” en “afleveren van een specialiteit die behoort tot de ‘goedkoopste’ geneesmiddelen).
• Zoledronaat heeft als indicatie de behandeling van postmenopauzale osteoporose bij vrouwen, de behandeling van osteoporose bij mannen en de behandeling van osteoporose door corticosteroïden.

Dosering

• Geen dosisaanpassing nodig op basis van leeftijd.
• Adviseer oudere patiënten, vooral degenen die diuretica gebruiken, om minstens 1 tot 2 glazen water te drinken voor en na de behandeling.
  • 5 mg eenmaal per jaar door langzame intraveneuze infusie (minimale infusietijd 15 min), met een constante infusiesnelheid.

In geval van nierfalen

• GFR ≥ 35 mL/min : geen dosisaanpassing nodig.
• GFR < 35 mL/min: gecontraïndiceerd.

Voorzorgsmaatregelen voor gebruik

BIJZONDERE VOORZORGEN VOOR OUDEREN

• Voorzorgsmaatregelen voor gebruik zijn dezelfde als voor jongere mensen (zie 9.5.2. Bisfosfonaten)
• Vooral bij oudere patiënten (≥65 jaar) en patiënten die behandeld worden met diuretica, is voldoende hydratatie vóór de injectie zeer belangrijk.

Ongewenste effecten

• Musculoskeletale pijn, hoofdpijn, duizeligheid en asthenie.
• Atypische stressfracturen van het dijbeen; zeer zeldzaam maar het risico neemt toe met de duur van de behandeling [zie Folia juli 2021, rubriek Geneesmiddelenbewaking: bisfosfonaten en risico van atypische femurfracturen].
• Bij orale toediening: diarree en andere gastro-intestinale ongemakken; vooral met alendronaat: slokdarmulcera (zie rubriek "Bijzondere voorzorgen”).
• Bij intraveneuze toediening: voorbijgaande koorts, rillingen, spierpijn en gewrichtspijn, uveïtis, hypocalciëmie.
• Risico van kaakbeennecrose en in zeldzamere gevallen necrose van de uitwendige gehoorgang, vooral bij intraveneuze toediening of bij een langdurige behandeling (meerdere jaren).
• Zoledronaat: ook vermindering van de nierfunctie na snelle intraveneuze toediening (zie rubriek “Bijzondere voorzorgen”), en voorkamerfibrillatie.
• Pamidronaat: ook anemie, trombocytopenie, lymfocytopenie, hypertensie, acute nierinsufficiëntie.

Interacties

• Verminderde resorptie van bisfosfonaten bij inname van voedsel, calcium, ijzer, antacida, of magnesiumbevattende middelen zoals voedingssupplementen. Afhankelijk van het gebruikte bisfosfonaat varieert in de SKP de aanbevolen tijdsduur tussen de (orale) inname van bisfosfonaat en de inname van voedsel of geneesmiddelen en supplementen van 30 tot 60 minuten (zie Folia december 2023).

Contra-indicaties

• Slokdarmafwijkingen.
• Hypocalciëmie.
• Tandabcessen.
• Risedronaat en zoledronaat: ernstige nierinsufficiëntie (SKP).

Prijstabel