Recente media-aandacht voor rosuvastatine (Crestor®): welke plaats binnen de statines?

[Reeds verschenen in de rubriek " Goed om te weten" op onze website op 02/04/15]


Abstract
  • Recent verscheen in The BMJ een opiniestuk waarin de plaats van rosuvastatine wordt in vraag gesteld.
  • De absolute winst met statines in de primaire preventie van cardiovasculaire events is beperkt, en er is in dit geval geen reden voor een intensieve lipidenverlagende behandeling zoals het gebruik van rosuvastatine vanaf een dagdosis van 10 mg.
  • In secundaire preventie kan een intensieve lipidenverlagende behandeling aangewezen zijn, maar dit vraagt strikte selectie en opvolging van de patiënt. Rosuvastatine werd echter nooit onderzocht in secundaire preventie.
  • Bij gebrek aan rechtstreeks vergelijkende studies, is het momenteel niet duidelijk of rosuvastatine vaker diabetes en spiertoxiciteit veroorzaakt dan andere statines. Met intensieve lipidenverlagende therapie, is in het algemeen wel een hoger risico van ongewenste effecten aangetoond.
  • De hoge kostprijs van rosuvastatine ten opzichte van andere, beter onderzochte statines, beperkt nog meer het toepassingsgebied van deze molecule.

Recent verscheen in The BMJ (het vroegere British Medical Journal) een artikel dat ook in de algemene pers aandacht kreeg1. Het betreft een opiniestuk van de Amerikaanse consumentenorganisatie Public Citizen, dat pleit tegen het frequente gebruik van rosuvastatine (Crestor®) omwille van een ongunstige risico-batenverhouding van het product. De auteurs stellen dat de werkzaamheid van het middel onvoldoende onderbouwd is en dat er toenemend bewijs is van ongewenste effecten zoals diabetes en spiertoxiciteit.


Enkele commentaren


Werkzaamheid

De onderbouwing van het cardioprotectieve effect van rosuvastatine is inderdaad beperkter dan deze van de andere statines. De enige studie met cardiovasculaire eindpunten is de JUPITERstudie waarin een beschermend effect gevonden werd van rosuvastatine in primaire preventie, d.w.z. bij personen zonder een eerder cardiovasculair event; deze studie was het onderwerp van veel discussie [zie Folia van februari 2011 ]. Rosuvastatine werd niet onderzocht in secundaire preventie, d.w.z. bij personen met een eerder cardiovasculair event.


Veiligheid

  • Behandeling met een statine kan, op basis van de bereikte LDL-cholesteroldaling in de klinische studies, onderscheiden worden in intensieve en minder intensieve behandeling. Rosuvastatine ≥ 10 mg/dag, atorvastatine ≥ 20 mg/dag en simvastatine ≥ 40 mg/dag worden beschouwd als intensieve behandeling (daling van het LDL-cholesterol met ongeveer 50%); lagere doses van deze molecules en de andere statines in de aanbevolen doses (fluvastatine 40 mg/dag, pravastatine 10-40 mg/dag) worden beschouwd als minder intensieve behandeling2,3,4.
  • Het is bekend dat statines (alle molecules en doses) ongewenste effecten kunnen veroorzaken zoals diabetes en spiertoxiciteit; deze risico’s worden groter bij toenemende intensiteit van de behandeling5 [zie ook Folia van september 2011 ]. Of dit risico groter is met rosuvastatine dan met andere intensieve lipidenverlagende therapie is, bij gebrek aan rechtstreeks vergelijkend onderzoek, niet duidelijk6.

Risico-batenverhouding

  • In primaire preventie is de absolute winst van behandeling met een statine (alle molecules en doses) beperkt [zie Folia van november 2012 ]. In geval van intensieve statinebehandeling, zoals met rosuvastatine vanaf een dagdosis van 10 mg, worden de risico’s zoals diabetes en spiertoxiciteit bij deze personen mogelijk groter dan de te behalen winst. In primaire preventie is er dan ook geen bewijs dat een intensieve lipidenverlagende therapie extra winst geeft.
  • In secundaire preventie echter, d.w.z. bij personen met een eerder cardiovasculair event, is de winst met gelijk welk statine en gelijk welke dosis veel groter, en weegt duidelijk op tegen het risico van ongewenste effecten. Bij sommige van deze hoogrisicopatiënten kan een intensieve lipidenverlagende behandeling aangewezen zijn, maar ook hier moet de mogelijke winst afgewogen worden tegenover de mogelijke risico’s en moet de patiënt van nabij opgevolgd wat betreft mogelijke spiertoxiciteit en diabetes.

Kostprijs

Rosuvastatine is 2 tot 5 maal duurder dan behandeling met andere, beter onderzochte statines. Vergoeding van rosuvastatine was in 2013, wat betreft de ambulante sector, in absolute cijfers de tweede uitgavenpost wat betreft geneesmiddelen voor het RIZIV7.

1 The BMJ 2015; 350: h1388 (doi: 10.1136/bmj.h1388)

2 www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/ucm256581.htm

3 The BMJ 2014; 348: g3244 (doi: 10.1136/bmj.g3244)

4 www.bnf.org en www.nice.org.uk >lipid modification guideline 2014

5 JAMA 2011; 305: 2556-64 (doi: 10.1001/jama.2011.860)

6 Am J Cardiol. 2013; 111: 1123-3 (doi: 10.1016/j.amjcard.2012.12.037)

7 www.riziv.fgov.be/SiteCollectionDocuments/infospot-2014-03-nl.pdf